Одаренные целители Казахстана

2

1.2  Өтейбойдақ – екінші Ибн Сина

         - Зиядан аға, халық емшілері қауымдастығын құрып,  талай жылдан бері осы жолдан айнымай, жүгін бір кісідей  көтеріп  келе  жатқаныңызды   жақсы   білеміз.   Оқырманға  түсінікті   болсын,   мақсат-міндеттеріңізге  тоқтала  кетсеңіз.

         - «Қазақстан халық емшілері қауымдастығы» қоғамдық  бірлестігі 1991 жылы 22 желтоқсанда еліміздегі халық емшілері мен басқа саланың өкілдерінің қатысуымен құрылған болатын.  Міне,  18  жыл  болды.  Негізгі  мақсаты  мен  міндеттері  –  ерікті  түрде дарынды адамдар мен халық емшілерінің басын біріктіріп,  осы саладағы рухани сауықтыру қызметін дамыту. Өйткені бізде  халық емшілеріне тәлім-тәрбие берілуі керек еді, ол жағы ақсап  жатты. Сондықтан осы іске  бел шешіп кірістім. Көп нәтижеге  жетіп отырмыз. Оның айғағы – алты рет халықарлық конгресс  өткіздік.    Бұл  үлкен  жауапкершілік.  Өйткені,  білесіз,  конгреске  аты айтып тұрғандай, алыс та жақын да шет елден мүйізі  қарағайдай ғалымдар келеді.

         - Бізде бұл сала ешқашан ғылыми негізделмегенін айтып отырсыз. Сөйте  тұра атақты ғалымдарды шақырып,  конгресс өткізуге жүрексінбедіңіз бе?

         -  2004  жылы  «Халық  медицинасының    өткені,  бүгіні  және болашағы» атты алғашқы басқосуымызда ұлы халықтың  ғалым  зерттеушілері:  «Тарихы  жазылмаған  қазақтың  қандай  халықтық медицинасының тарихы болмақ?» - деп күлді де. Мен:  «Сіздердің ата-бабаларыңыз ғылыммен шұғылданбай тұрғанда,  біздің ата-бабамыз ғылыми медицинаның негізін қалап қойған.  Сенбесеңіздер,   міне!»   -   деп,   қасиетті   бабамыз   Өтейбойдақ  Тілеуқабылұлының   XV   ғасырда   жазған   «Шипагерлік   Баянын» алдарына қойып, дәледеген  кезімде, ресейлік, шетелдік  ғалымдар қолымызды алып, рақметін айтты. Шипагер еңбегін   он жылдан аса зерттеу өз нәтижесін берді. Бұған айғақ жуырда  Тараз қаласында 475-тен аса ғалымдар мен емшілер қатысқан  «Қазақтың  ғалым  шипагері  Өтейбойдақ  Тілеуқабылұлы»  атты  VI  халықаралық  конгресі  болып  өтті.  Франция,  Қытай,  Ресей  т.б.  шет  ел  ғалымдарының  ой-пікірлері  Өтейбойдақтың  қатардағы  ғалым  емес,  XI  ғасырдағы  Орта  Азияның  ғұлама  дәрігері Абу Әли Ибн Сина іліміне ұқсастығы мен сабақтастығы  бар, яғни «екінші Ибн Сина» екенін толық қуаттай түсті. Шипагер жар сүйіп, сәбилі болмады, оның арманы шипагерліктің  биік шыңына жету болды. Шындығында да, еліміздегі «Мәдени  мұраны»  қалпына  келтіру  бағдарламасының  негізінде  Жетісу  өлкесінің Шалкөдесінің Айғайтасында дүниеге келген  жаһангер, ғұлама шипагер Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының осыдан V ғасырдан аса бұрын жазып қалдырған «Шипагерлік Баян»  еңбегінің  әлемдік  дәрежеде    бағаланып,  оның  ел  ғылымының  мақтанышы айналуы ғұлама арманының орындалуы еді. «Менен ұрпақ қалмаса да, күндердің күнінде мені  әлемге әйгілейтін  «Шипагерлік баяным» артымда қалмақ», - деген ғұламаның арманы іске асты. Жарты ғасырдан кейін өз еліне  оралған, Қытай  елінің мемлекеттік   сыйлығын   алған   (19967   ж.)   ғұламаның  «Шипагерлік баяны» желісі бойынша Тараздағы Жастар сарайында Жамбыл облыстық драма театрының актерлері отыз минуттан асатын сахналық қойылым көрсетті. Мақтанғаным емес, қатысушыларды  терең толғандырған қойылымның  сценарийін  жазған  өзім,  ал  саханаға  дайындаған  режиссер  –  Қазақстанға  еңбегі  сіңген  мәдени  қайраткер  Гүлшат  Нүсіпжанқызы.  Осы  айтулы    шарада  жаһангер  еңбегіне  арналған  ғылыми-зерттеу   кітабымның  тұсауы  кесілді.  О  дүниеліктер  аманатын  тірілер  осылай орындадық.

         -   Сүйінші  хабарыңызды  естіп  қуанып  отыр- мыз.   Халықтық   шипагерлікті   әлі   күнге      дейін   тарихы  жазылмаған, зерттелмеген, бір жүйеге түсірілмеген ұлттық  мәдениетіміздің   дәстүрлік     өнерінің     біріне    жатқызып  жатқанымыз ілкімде ғана. Соған қарағанда ғұлама шипагер  Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы екінші Ибн Сина ретінде әлемге  мойындату оңай болмаған шығар?

         -  Рас айтасыз.   Ертеден  бері   адамзаттың   алғашқы  мәдениетінің қалыптасуында зор ұйымдық рөл атқарған мәдени орта, денсаулық ошағы, тәрбие мекені болған халық емшілерінің   шипалық орны ғылыми жағынан бүгінде неге ескерусіз қалды?  Шет  елдердің    халықтық  шипагерлігі  өз  ғылымнан  өз  орнын таба бастаса, ал қазақ еліне  әлі сенімсіздікпен қарайтын  ғалымсымақтар азаяр емес. Көлденең  кері күштер қаншалықты  қысым жасағанымен, атадан ұрпаққа жалғасқан тектік қасиетті   шипагердің бойынан хан да, қара да тыя алмайды. Ол өмірдің тарихи  кезеңдерінің шындығы. Қазақ елінің тәуелсіздігінен кейін  тарихта  аттары  белгісіз    жаңа  ғұлама  ғалымдар  қатарында  Ө.  Тілеуқабылұлының (1388-1485)  да есімі енді. Ұлы шипагердің  еңбегі    қазақтың      ұлттық     мәдениетінің      философиясы  мен  психологиясының бүгінде бір құрамдас  бөлігіне енді. Ондағы неше    алуан  сырқаттарды  емдеп-жазудың әдіс-амалдары  осы  күнгі ғылыми  медицинаның анықтамаларымен сабақтас, ұқсас  және тұжырымдас  деуге толық негізі де анықталып, оң баға алуда.  Қазақ халқының шипагерлік ілімін ғылыми жолмен дамытуда Ө.  Тілеуқабылұлы дала зертханасы арқылы 1108 түрлі дәрі-дәрмек  түрін  858 түрлі дәрілік өсімдік пен 318 жан-жануарлар мүшелері  және    60-тан  астам  металл-металлоидтар  қоспасынан  (бұдан  да  көп  болуы  мүмкін)  жасаған.  «Суға  кетіп  өлді»  дегендерді,  аязда үсігендер мен күйікке ұшырағандарды «Тұншықтырма»,  «Малма»  деген  емдік  әдістеріменен  алып  қалды.  Шипагер  өз  қызметінде  халқымыздың: «Сынықтан басқаның бәрі жұғады»  деген сөзін әрқашан да өзінің шипагерлік  ілімінде басшылыққа  алып,  сырқат  адамның  ауруларын  жұқпайтын  және  жұқпалы  деп екі топқа бөлу арқылы шипагерліктің тазалық, сақтық және ұйымдастыру  жолдарының  жаңа  стилін  ұсынды.  Тіршіліктің  материалдық- диалектикалық заңына, шешекке вакцина егудің  емдік  тәсіліне,  ми  мен  қан  айналымы  қызметіне,  суық  су  мен  аязда  емдеу  әдіс-тәсілдерін  ғылымда  Ф.  Энгельс,  Э.  Женнер,  Да Винчи және П. Иванов ашқан деген ғылыми  жаңалықтарды   қазақ  шипагері    олардан  III-V  ғасыр  бұрын  іске  асырғанды.  Алайда,   халық   емінің   өрлеу   кезеңдері      жазба   деректердің  жоқтығынан әлі зерттеліп біткен жоқ. Ал халық емі жоқ ұлттың  бүгінге дейінгі өмірі де, болашағы да болмас еді.

        - Олай болса, осы күні емшілік атаулы неге әлі күнге  дәстүрлі  емес?

        - Өйткені біздің жүйеде бақсы да, емші, балгер  т.б. да  емші болып жүр. Емші – үлкен атақ. Емші болу үшін арнайы  ғылыми  еңбектер  жазып,  дәрілік  шөптермен  емдеп,  қазіргі  заманғы  медицинаның  талаптарына  сай  жұмыс  істей  білу  керек. Өтейбойдақ бабамыз өз заманында: «Емші деген ешкінің  мүйізін  көріп,  денесін  көрмегенмен  бірдей»,  -  деген  сипаттама  беріп,  шипагерлерді  емі  дарымды  және  болжамалы  деп  екіге  бөлген.  Іштей  тағы  жиырмадан  аса  түріне    жіктеген.  Әрқайсысын  жеке-жеке  талдаған  еңбегімді  ғалымдар  жоғары  бағалап отыр. Кішігірім мақалалар,  қолжазбалар болғанымен,  бұл салада менен басқа арнайы ғылыми еңбек  жазып жүрген  ешкім жоқ. Бірақ, менің еңбегім аздық етеді. Өйткені, бұл тек  біздің бағыт емес, заман  талабы десем, артық айтқаным емес.  Өйткені тәуелсіз елдің азаматы да тәуелсіз болуы керек. Бұрын  халықаралық қауымдастық, Академия атаулы тек Ресейде болды. Кешегі күнге дейін сол жаққа жалтақтадық. Орта Азия бойынша мен құрған жалғыз ұйымды 1992 жылы жабуға тырысып  бақты.  Қалай  Мәскеуден  бата  алып,  академия  құрдық,  содан  бері ешкімге тәуелді емеспіз. Үкіметтен бір тиын алмай, 18 жыл  бойы өз-өзімізді дәлелдеумен келеміз.

                                        Сұхбаттасқан Г. Таубайқызы.

                         («ҚАЗАҚСТАН--ZAMAN» 13 тамыз 2009.)

1.3 Целитель – целителю рознь

        Многие представляют себе народного целителя эдаким сельским  самородком  без  образования. Однако современные целители не так просты. Они посещают курсы повышения  квалификации, проводят  международные  конгрессы, объединяются в ассоциации.

                                                   Анастасия Цирулик

         В  конце  июля  в  Таразе  прошел  VI  Международный  конгресс «Казахский  ученый-целитель  Отейбойдак  Тлеукабылулы».  Перед  конгрессом  стояли  различные  задачи  от  методов  исцеления    О.  Тлеукабылулы  до  космоэнергетики.  Так же вручались сертификаты, дипломы, проводились мастер классы и многое другое. Организатором выступила Ассоциация  народных  целителей  Казахстана,  которая  существует  с  1991  года. И как рассказал президент этой организации Кожалымов  Зядан кажи:

  -  С  тех  пор  в  уставе  не  изменилось  ни  одной  буквы.  По  рекомендации  Минздрава  нас  закрывали  три  раза,  это  было  незаконное решение. Но мы прошли этот путь и о нас уже четыре  года знает весь мир.  Членами Ассоциации могут быть народные целители и  специалисты, профессионально работающие в области традиционной медицинской деятельности, достигшие 18летнего возраста, независимо от национальной и расовой принадлежности, вероисповедания  и  гражданства,  имеющие  образование  в  области   традиционной народной медицины или медицинское образование и соблюдающие правила  профессиональной этики.  Раз в год мы проводим международные конгрессы,  объединяем  ученых-целителей  из  разных  стран.  Все  это  проводится  для  обмена  опытом  и  повышения  уровня  образованности. К тому же, если проводить такие мероприятия,  то наши целители будут знать друг друга в лицо.

-    Сколько  членов  вашей  Ассоциации  занимаются  целительством?

-    Из членов нашей Ассоциации примерно 20-25% занимаются лечением. Остальные в зависимости от здоровья, знаний, в том числе духовных  знаний,  квалификации  занимаются  другими  видами деятельности. У нас сейчас количество целителей идет  на сокращение. Мы переходим на качественную деятельность, раньше стремились к количеству. Можно  сказать,  что  к  этому  толкал  нас  Минюст,  потому  что  были  требования,  что  бы  Ассоциация  объединяла  не  менее  3  тыс.  членов,  потом  не меньше 10 человек. У нас было 30 филиалов, 9 мы сократили,  из-за безграмотности некоторых руководителей. Сколько всего целителей в стране сейчас никто не знает. Часто  встречаются   псевдолекари,   которые,   в   большинстве   своем,  ничего не делают, но хвастают своими достижениями.

-  Существует  ли  в  Казахстане  научные  работы  по  целительству?

-  Сейчас  в  нашей  стране  стало  появляться  больше  ученых,  которые  интересуются  этим  вопросом.  Кто-то  говорит,  что  целительство  это  на  65%  правда,  кто-то,  что  на  70,  а  кто-то  утверждает, что это шарлатанство.  Последний вариант в корне  неверен. Все болезни от бога! Это таинство изучается во всем мире. Мы должны создать науку - народная медицина Казахстана.  Откройте медицинские учебники, вы сможете прочитать в них о  туркменской,  азербайджанской  и  т.д.  народной  медицине,  а  о  казахской  ничего  нет.  Я  надеюсь,  что  вышедшая  недавно  моя  книга  «Целительские  традиции  и  философия»  частично  исправит эту ситуацию.

-  Какие  методы  чаще  всего  используют  целители  в  своей  практике?

-  Метод  номер  один  у  нас  -  это  словотерапия.  Большую роль здесь играет самовнушение. Человек доверяет врачу или  целителю, и это положительно сказывается на процессе лечения.  Основная задача нашей деятельности – оздоровить тело и душу,  что бы человек совершенствовался духовно!

            Существуют   различные   виды   терапии:   звукотерапия,  молитвотерапия,  фитотерапия  и  т.д.  Способности  у  человека  разные. Отейбойдак Тлеукабылулы разделял целителей на два  вида - исцеляющие и гадающие. К обеим категориям он относил  еще   25   видов:   костоправы,   целители,   и   т.д.   В   Казахстане  целителем  называют  всех  –  шаман,  биоэнергетик,  астролог,  парапсихолог - тоже целитель. Я этим вопросом только сейчас  занимаюсь. Но я всегда говорю: «Если ты костоправ занимайся  только этим делом. Если биоэнергетик будь биоэнергетиком. Не  надо заниматься всем сразу».

   - Для того чтобы заниматься целительством необходимо  лицензия?

   - Конечно, закон требует, что бы у целителя была лицензия, он должен быть зарегистрирован и стоять на учете. Необходимо что бы желающий заниматься этой деятельность был психически  здоров,  имел  соответствующие  знания, регулярно повышал уровень квалификации. И, естественно, платил налоги. Сейчас не более одного процента целителей имеет лицензии.

    - Существуют какие-либо методы определения у человека  способностей к целительству?

    - У нас есть лаборатория, в которой возможно определить энергетические  способности  человека.  Годен  он  или  нет,  на  каком уровне находится. У человека может не хватать энергии,  ее  обязательно  нужно  восстановить,  что  бы  быть  целителем. После восстановления, мы даем сертификат на один год, потому что состояние энергетики человека очень быстро меняется. Ауру человека мы так же проверяем в лаборатории. Многие целители  проходят  курс  обучения.  Кроме  того,  они  получают  духовные  знания при мечетях и храмах.  Им рекомендуется дополнительная литература.  Ведь  без  знаний  нельзя.    Человек  до  конца  своей  жизни  должен  повышать  уровень  своей  образованности.  Есть  целители,  которым  способности  достались  на  генетическом  уровне, есть те, кто научился этому делу.

    - Как отличить настоящего целителя от шарлатана?

    - Настоящий целитель не дает специально рекламу. Люди его знают через знакомых, родственников. Он никогда не будет  обещать лечение и исцеление от всех болезней, а сразу скажет, что может помочь при такой-то болезни. Хирургические, онкологические  заболевания, инфаркты   –   это   основные  заболевания,  исцеление  от  которых  настоящий  целитель  не  обещает. А при психологических, неврологических заболеваниях  помощь специалиста по народной медицине может быть весьма  существенна.

         У  наших  целителей  нет  прайс-листов.  Наше  основное  направление – благотворительная деятельность среди населения.  Но  я  знаю,  что  многие  целители  имеют  определенные  цены.  Хороший целитель довольствуется  тем, что люди сами дадут в 

соответствии со своими возможностями. Например, у сельских  жителей откуда деньги? Кто-то овощей принесет, кто-то молоко, кто-то  скажет  благодарственные  слова,  это  тоже  очень  много  значит.  Когда  человек  лечит  -  из  космоса  в  благодарность  поступает новая энергия.  Так же не стоит всегда верить тому, что показывают по телевидению. Я много раз замечал, что люди, которые выступают в различных, передачах плохо подготовлены.  Более  50%  целителей  профессионально  непригодны.  У  30%  имеются  нарушения  психики.  И  только  оставшиеся  15-20% можно считать настоящими целителями. Эти данные основаны на  многолетних исследованиях и доказательствах. При повышении  духовных  знаний  количество  целителей  уменьшается,  методы  исцеления изменяются. Каждому  целителю  мы  рекомендуем  вести  книгу  учета.  В  которую  бы  он  записывал  откуда  человек  приехал,  с  какой  болезнью, год рождения и другие данные. Кроме того, клиент  сам  должен  наблюдать  какое  у  него  настроение  после  сеанса,  аппетит, сон. Благодаря подобным наблюдениям, целитель сам  будет лучше знать, с какой болезнью он может справиться, а с  какой нет.

     -   К   чему   может   привести   посещение   целителя- шарлатана?

     - Это может привести в худшем случае к летальному исходу, так как будет упущено драгоценное время. Ведь такие «лекари»  назначают длительные курсы лечения 30-40 дней и так несколько  раз.

     В качестве примера можно привести целителей изгоняющих бесов и именующих себя Сункарами или Акку, а якобы божий  дом, где проходят курсы лечения - Ордой. Или другой достаточно  памятный пример - Фархат Ата. Его метод лечения запрещен, но   последователей,   которые   следуют   его   учению   осталось  очень  много.  После  подобных  лекарей  остается  множество  зомбированных людей – это психологические травмы. Плюс ко  всему этому потерянное время, запущенные болезни.

                   Газета «Магеполис», № 30 (442)6 понедельник,

                                                       10 августа 2009 г.