ВОЗРОЖДЕНИЕ НАРОДНОЙ МЕДИЦИНЫ В  КАЗАХСТАНЕ

С целью заново оживить древнее искусство культуры и народной медицины,  государство способствовало открытию общественного объединения. В связи с этим накануне празднования первых становлений независимой, демократической страны Казахстан, создано общественное объединение – Ассоциация народных целителей Казахстана (АНЦК). Таким образом, днем открытия впервые в Казахстане Ассоциация народных целителей совпало с образованием новой независимой страны.

История народной медицины и летопись Ассоциации глубоко и всесторнние описаны в научно-исследовательской работе президента АНЦК, академика З.Кожалымова. Автор этого  очерка находясь у истока организации АНЦК хотел читателей ознакомить с некоторыми эпизодами раннего периода становления и начала возрождения народной медицины в Республике. Вице-президентами Ассоциации были ученые, доктора м.н.к. писатели, которые успешно трудились в своей основной  работе. В организационной и другой деятельности, трудности легли на плечи президента, генерального директора – автора этого очерка и художника Кайырбай Саркеева. Физический труд со временем проходит, забывается. А морально – душевные раны оказывается на долго остаются. Мои коллеги не только в Минздраве, но и местные руководители здравоохранения не слушали нас о содружестве врачей с целителями в оздоровлений больных. Мы просили в поликлиниках выделить нам комнату в аренду, чтобы под контролем официальной  медицины лечили народ  лекари, обладающие священным даром.

Вместе с профессиональным народным целителем З.Кожалымовым, который имел сертификат и диплом, занявший первые место во Всесоюзном конкурсе народных целителей проходившим в г. Москве, я, врач высшей категории с 35 летним стажем, имея научную степень  кандидата медицинских наук в какие только двери не стучали, доказывая, что совместно с официальной медициной, народный опыт исцеления сыграл бы большую роль в оздоровлении больных. В то же  время платные поликлиники появлялись в каждом  городе. В рыночное, трудное время становления молодой страны, многим больным материально не доступно было платное лечение. Результаты эффективности платной медицины были не утешительны. Об этом 03.01.1992 г. в газете «Халық кеңесі» под названием «Ауруға араша түсу парыз», «Защищать больного наш долг» подробно написано, что платные врачи в большинство случаев за немалые деньги направляют больных на установление диагноза и на лечение в специализированные лечебные учреждения. В то же время, как выше описано, народным лекарям бесплатно проводить лечение запрещали.           

Чиновникам здравоохранения, доказывая  необходимость  пользы народной медицины, приводил общеизвестные доводы: у новорожденного пупочная грыжа, от этого сильно страдает младенец и мама. Обращается к педиатру, который направляет к детскому хирургу. Врач советует после годовалого возраста провести хирургическое лечение. От мучительных страданий грудного ребенка, родители обращаются к народному целителю. Целитель сразу же с помощью 5 копеечной  монеты и массажем, а также молитвой исцеляет младенца. А такие болезни «Сглазы», «порчи», «энурез», различные стрессово-психологические и мн.др. болезни - какими лекарствами может помочь больным официальная медицина?!

Никогда не сотрутся из памяти некоторые  дни организации АНЦК автора  этого  очерка, оскорбления коллеги Минздрава и некоторых чиновников облздрава о том, что меня заколдовали целители, в результате чего у меня психологические отклонения. Несмотря на выше изложенное были добрые, благородные руководители юстиции в областях. Приведу один пример. Летом (1992 г.) в Тургайской области для открытия филиала АНЦК ездил в г. Аркалык. Пригласил коллег из облздрава для участия на конференцию целителей об открытии областного филиала АНЦК. Чиновники облздрава не стали разговаривать, так как уже получили указания Минздрава. Несмотря на это с директором филиала Бейсеновой Назым (ныне покойной) по специальности потомственная сынықшы-костоправ обратились для регистрации к руководству областного отдела юстиции. Начальник нас тепло встретил. Тщательно выслушал просьбу и просмотрев устав Филиала теплым взглядом проявил доброжелательность. Полушутя показав свой четвертый палец левой киста попросил  поставить диагноз и рекомендовать лечение. Директор филиала разглаживая и делая массаж четвертого пальца левой кисти вправил вывих среднего сустава, Поставлен диагноз. Руководитель областного управления юстиции был восторге от щадящего и быстрого вправления вывиха сустава пальца. Затем продолжил свою беседу о том, что от лечения травматолога особого эффекта нет. При малейшем неловком движении наступает вывих сустава пальца и боль мучает. Костоправ уверенным тоном сказала, мол, сейчас возможно оздоровить, для этого надо немного тёплой воды и столовую ложку соли. В кабинете костоправ из своей сумки достала шерстяные нитки и область вправленного вывиха фиксировала нитью в виде кольца пропитанной концентрированным солённом раствором. Затем повязку рекомендовала держать семь дней. Благодарный пациент- руководитель областного управления юстиции при нас звонил в облздрав, что филиал АНЦК. РК. зарегистрирован и рекомендовал не препятствовать в благородной деятельности областного филиала АНЦК.

Некоторые вехи возрождения АНЦК связаны с проведёнными ниже следующими работами. Согласно условиям Устава при Ассоциации впервые в Казахстане открылась школа с месячным курсом обучения по повышению уровня квалификации народных целителей.

По программе специализированной школы проводились 120 часов теоретических и 60 часов практических занятий на базе специализированной аптеки по фитотерапии, часто проводился обмен опытом по диагностике  и лечению природно-одаренных целителей. Занятия проводили известные ученые, высококвалифицированные   специалисты в области медицины, журналистики, религии, юстиции и знатоки народной медицины: З. Кожалымов - президент АНЦК, известный народный целитель, биоэнерготерапевт и парапсихолог международной категории, ученый-исследователь сокровенных тайн; С.Балмуханов - знаменитый ученый, Академик медиц.наук; А.Чокин - доктор мед.наук, профессор; Е.Заркешев - доктор мед.наук, профессор; Б.Айнабеков - член союз писателей; Т.Бекенов - канд.мед.наук, доцент; К.Батталов - канд.юридических наук и другие.

При АНЦК в 1992-1994 г.г. выпускалась специализированная газета «Халық емі – народное лечение». На страницах газет широко освещалась защита прав природно-одаренных народных лекарей. Роль и значение народных целителей в оздоровлении  больных, о культурно-духовно-нравственном воспитании людей, а также об истории древней народной медицины.

На I Всемирном конгрессе «Нетрадиционной медицины», проходившем  23 октября 1993г. В Крыму городе Гурзув, где совместным научным докладом на тему «Роль творческого наследия казахской народной медицины в естественном целительстве» выступил президент АНЦК З.Кожалымов. Эта тема впервые прозвучала  за пределами Республики. Данная научно-познавательная статья вышла в научном сборнике вышеуказанного конгресса. Это была первая «ласточка»  в возрождении народной медицины Казахстана.

Появление в 1996 г. энциклопедического труда великого мыслителя XV века, ученого-целителя Отейбойдак Тлеукабылулы (1388-1483) «Трактат о целительстве» открыл путь к рассвету возрождения науки о народной медицине Казахстана. Этот научно-практический труд  великого учителя, основоположника казахской народной медицины явился научным открытием национальной медицины. Известные в Республике ученые и писатели: Н.Казабеков, академик З.Кожалымов, проф. К.Жарыкбаев, Ж.Молдабеков, А.Нурмухамедулы и др. широко освещали значение энциклопедического труда. По данным вышеуказанных авторов «Трактат о целительстве» – не только о медицине: диагностике, клинике,  исцелении, технологии изготовления лекарств, профилактике общих инфекционных заболеваний.

Одновременно всесторонне раскрыто религиозное воспитание, культура, этнография, эстетика, философия, психология, астрология, физиология, а также по другим наукам дает исчерпывающие сведения, которые поучительны не только сегодняшним, но и последующим поколениям. С  2002 года ежемесячно выпускаются  газета «Шипагерлік баян – трактат о целительстве» под руководством  президента  З.Кожалымова, который создал редакцию при АНЦК. На страницах газеты широко освещаются научно-практические анализы и исследование  сил нераскрытых тайн у природно-одаренных баксы, целителей. На казахском  и русском языке печатаются различные лечебные методы и способы, а также  целебно-духовное оздоровление пациентов. Подробно знакомит читателей о научно – практической деятельности народной медицины. По инициативе первого президента  АНЦК, академика З.Кожалымова с 2003 года работает издательство «Шалкөде», которое готовит и выпускает труды целителей и ученых Ассоциации. Как в «Шалкөде», так и в др. издательствах вышло более 30 книг, из них две третьи книг автором является Зядан кажы Кожалымов - ученый исследователь, талантливый  лекарь, великолепный организатор.

Под руководством президента  АНЦК академика З.Кожалымова талантливого организатора великолепно организованы и успешно проведены более десяти Республиканских конференций и конгрессов, в том числе три международных конгресса. Члены Ассоциации и участники конгрессов ознакомились с высокой духовностью и таинствами народной медицины Казахстана и зарубежных стран.

Редакция газеты «Шипагерлик баян» неоднократно сообщала об открытии в интернете официального сайта АНЦК. На этом сайте возможно ознакомиться с книгой З. Кожалымова «Святой шанырак» и «Звезды целителей» Ассоциации на казахском, русском и англиском языках, а также о научном труде ученого – целителя   XV века, Отейбойдак Тлеукабылулы. По инициативе и под руководством  академика З.Кожалымова при Ассоциации работает научно исследовательский центр по исследованию форм, методов и новых направлений в народной медицине, духовном  целительстве и космоэнергетике, а также научное изучение знаменитого энциклопедического труда «Трактат о целительстве» великого мыслителя, ученого лекаря XV века Отейбойдак Тлеукабылулы. Наша многолетняя врачебная практика показывает, что лекарственные препараты не излечивают болезнь, а лишь убирают её симптомы. Создание синтетической лекарственной терапии и стремление найти чудодейственную таблетку от всех болезней начало лечение не больного, а болезни.  При этом не получено положительного эффекта. Известно о том, что медицинские работники руководствуясь только лишь знаниями официальной медицины в большинстве случаев не могли воздействовать на причину болезни и поэтому не могли решать вопросы, связанные со здоровьем человека. Поэтому разумное сочетание традиционной и официальной медицины в совокупности с профилактической экологических, социальных и других воздействий являются основой оздоровления людей. В связи с этим считаем своим долгом ознакомить читателей с объективными доводами крупного ученого России.

Доктор медицинских наук и психологических наук, профессор, генеральный директор ВНАЦТНМ «ЭНИОМ» Гальперин Я.Г. отмечает: «В настоящее время  вопрос состоит не в том, чтобы доказать лечебные возможности народной медицины, а в том насколько готовоминистерство здравоохранения России и иной страны реализовать программу помощи своему народу самыми доступными и безопасными методами и средствами. В связи с этим приводит дорогостоящее исследование, проведенное в июне 2002 года, Луисом Ортегой (США) развития современной и альтернативной медицины в мире и сделал определенные выводы. Так процент излечения больных в безнадёжных случаях, показатель альтернативной медицины во много раз превосходит академической. В первом случае он составляет 10,4%, во втором – всего 0,2% . Особое внимание авторы исследования обратили на то, что в России народная традиция лечения играет спасательною  роль, уровень помощи выживанию населения составляет 24% , в то время как в академической всего лишь 7,5%. Эти объективные независимые данные показывают, что большие усилия  сторонников традиционной медицины способствовали тому, что она заняла достойное место в системе здравоохранения России.

Выше приведенные объективные факты известного ученного - профессора Я.Г. Гальперина встречаются не только в России, но и в пост советских республиках в том числе и в Казахстане. По этому еще раз подчеркиваем то, что совместно  с государственной медициной и народной опыт исцеления сыграл бы большую роль в решении оздоровление больных.

На 2008 год Послание Главы Государства народу Казахстана в разделе медицины говорил: Главным вопросом сферы здравоохранения является то, что наше система здравоохранения пока ещё не соответствует требовании граждан современного Казахстана. Сегодня нас уже не могут устраивать имеющаяся инфраструктура, качество и организация медицинских услуг. В этом послании особо отмечено «здоровее наций – это общенациональная задача».  

В Минздраве участники заседания «за круглым столом»  обсудили вопросы дальнейшего укрепления сотрудничества между организациями здравоохранения и не правительственной организацией (НПО). По мнению министра здравоохранения А.Дернового, для более эффективного сотрудничества необхо-димо акцентировать внимание на совместном решении проблем в области первичной медико-санитарной помощи, снижения заболеваемости социально значимыми заболеваниями.

По мнению депутата Сената Парламента Б.Туткушева, необходимо активнее привлекать НПО к решению некоторых из поставленных перед здравоохранением задач. Сенатор сказал, – ведь поддерживая неправительственной сектор, мы можем наглядно продемонстрировать демократические преобразования в Республике. Далее депутат предлагал внести изменения в проект кодекса об охране здоровья граждан и систему здравоохранения в Республике Казахстан.

Заканчивая этот очерк еще раз подчеркиваем единственное средство защиты от болезни и оздоровления людей связано с тесным сотрудничеством между государственным здравоохранением и общественной организацей народной медицины.

«Шипагерлік баян» газеті, №5, 2008 г.  №1,2, 2009 г.

ІЗГІ ТІЛЕК, АҚ НИЕТ

Болашқызы  Мукара

Дәрігер-емші

 Алматы қаласы

                                                                                                                                    «Дені сау адам – табиғаттың ең қымбат жемісі»

              Т. Карлейль

«… адам денесінің жетілуі — оның денсаулығы, егер денің сау болса, онда оны сақтамақ керек, ал егер сау болмаса, онда денді сауықтыру керек» деп, ұлы ойшыл әл-Фараби айтқандай, адам баласы үшін бұл бес күндік дүниеде денсаулықтан өзге ешнәрсе де маңызды болмақ емес. Қазіргі таңда, күллі халықтың бет қаратпай белең алып бара жатқан «ауру» деген тасқынмен тоғысуы жанға батып отырғандығы анық.

Ұлы Жаратушымыз, күллі әлемнің Иесі, Аса қамқор, Ерекше мейірімді Аллаһ тағаламыздың өзі «Адамзатқа ауруды шипасымен қосып бергенмін» деген емес пе?! Олай болса, кез келген аурудан әуелі Жаратқанның, содан кейін ақ халатты абзал жандардың ем-домынан айығуға болады деген сөз.

Ұлы ойшыл Франклиннің керемет бір сөзі бар: «Дәрінің бірталайының себі тиетінін білетін дәрігер – білгір дәрігер», сондай-ақ, «Дәрігер – арыстандай айбатты, қыздай икемді, анадай мейірімді болуы керек» деген Гипократтың сөздері мен танитын бір кісіге арналғандай. Ол – Қазақстан  халық емшілері Қауымдастығының президенті, Халықаралық дәрежелі парапсихолог, Халық медицинасы Академияларының академигі, Халық медицинасы және Ғарыштыққуат Академиясының академигі Зиядан қажы Қожалымов. Біздер үшін ол – тек ғана қайраткерлік келбеті мен емшілік қабілеті жоғары тұлға ғана емес, сондай-ақ, адамгершіліктің туын көкке көтере білетін, халық азаматы, ардақты аға. Олай дейтін себебім, Зиядан қажы Қожалымов – «Отаным, туған жерім» деп оралған қандас бауырларымызға қамқорлығын көрсетіп жүрген қамқоршы. Ардақты ағамыздың үлкен жүрегінің қайырымдылығын көргендердің бірі өзім. Себебі, Қытай жерінде дүниеге келіп, сол өлкеде жеті жыл Шығыс медицинасы бойынша біліп алып, еңбек жолымды сол жақта бастап, бес жылға жуық еңбек еттім. Кейін ата-бабамның мекені – Қазақстанда өзімнің қаным бір қазағыммен бірге жалғастыруды армандап, отанға оралдым. Әрине, жүрегімде үлкен бақыт сезімі болғанымен, көңілімде алаңдаушылық пен үрейдің де болғанын жасыра алмаймын. Әрі туған жерім деп келгеніммен құшақ жайып қарсы алып, көмек қолын созатын жанашырым болмады. Бірақ, мен іштегі бір белгісіз дауысқа, арманмен үндескен үмітке сендім және қалың қазағымның ортасында жүргеніме қуандым.

Өмір деген ұшы-қиыры көрінбес үлкен теңізге ұқсайды. Сол теңізде әр адам өз желкенді қайығымен жүзіп келеді. Олай болса, алдымыздан соққан желге де, дауылға да төтеп бере алу – әр адамның қажыр-қайраты мен өмірге деген сүйіспеншілігіне байланысты. Сол сияқты, туған жерімде қаншама ауруына шипа іздеген қаны бір қазағыма көмек көрсетіп, емдегім келді. Менің отанға оралудағы ең биік арманым да осы – білімім мен біліктілігімді туған халқымның игілігі үшін жұмсау болатын. Сол арманымның шындыққа айналуына сүбелі үлес қосып, қадамыма қарлығаштай қанатымен су сеуіп, демеу болған жан – Зиядан қажы Қожалымов еді.

Ол кісі бойымдағы білімімді, шипагерлік қабілетімді, емдік біліктілігімді байқай алды, көре білді. Сөзі өткір, жанары жалынға толы Зиядан ағамыз қалың халықты аурудан өзі айықтырып ғана қоймай, бойында қабілеті бар, халықтың денсаулығын жақсартуға үлес қосуға асығып жүрген жастардың да жолын ашып, ағалық қамқорлық танытуы – мақтауға тұрарлық және тұлғаға лайықты азаматтылық деп танимын. Ағамыздың қамқорлығын көріп жатқан жалғыз ғана мен емес, қаншама отандағы және отанға оралып жатқан жалынды жастар да Зиядан қажы Қожалымовтың ағалығы мен даналығына куә болып жүр. Өзі біліп ғана қоймай, білетіндерін өзгелерге үйретіп жүрген Зиядан ағамызға алғыстан басқа айтарымыз жоқ.

Аса қадірлі Зиядан қажы Қожалымов, «Ұлылардың ұлылығы – халыққа аянбай адал қызмет атқарғанда ғана білінеді» демекші, халқымыздың басына төнген «ауру» деген  тұманды сейілтуіңіз – үлгі болар игі іс деп танимын. Әрқашан қазақтың өр тұлғалы қадірлі азаматы бейнесінде қалуыңызды тілеймін. Еліміздің «жанға – дауа, дертке – шипа» іздеген халқыңызға көмегіңізді көрсетіп, әуелі Жаратқан Иеміздің, содан кейін күллі қазақ елінің шексіз алғысына бөлене беріңіз!

Отбасыңызға бақыт-береке, деніңізге саулық тілей отырып, ізгі тілек пен ақ ниеттен туған жыр шумақты арнаймын.

Бағытыңыз – елге жасау асыл іс,

Тоқтамаңыз, тау суындай тасыңыз.

Қалың елге бақыт сыйлар емімен

Зиядан қажы, ұзақ болсын жасыңыз!!!

«Шипагерлік баян» газеті, №6, 2014

ТАЛҒАМЫ БИІК ҰСТАЗ

 Бұзауова Алтынай

Жезқазған қалалық

филиалының директоры

Халықтық шипагерліктің көзін тапқан, тұнық бұлағының нәрінен, білім көкжиегінің ізімен бабалар аманатының ізгілік жолын жалғастырған білікті шипагер ғалым, Қазақстан халық емшілерінің қауымдастығының президенті, академик Зядан қажы Қожалымов ағамыздың есімі жарты әлемге таныла бастады. Оның басты себебі ғалымның ғылыми негізде жазған құнды еңбектері бұл күнде ағылшын, орыс, түркі тілдеріне аударылып интернет желісінде бой көрсетсе, әртүрлі халықаралық конгрес-форумдарда негізгі құрал ретінде пайдалана бастады.

Сөзімізді нақтылай түссек, Зядан қажы ағамыз өмірінің жиырма жылдан астам уақытын халықтық медицина саласын саралап, оның ішінде ХV-ғасырдың ұлы шипагері Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының «Шипагерлік баян» атты еңбегін зерттеуге бар қажыр-қайратын жұмсады. Мәселен, профессорлар, ф.ғ.д. Мекемтас Мырзахметұлы, философ. ғ.д. Жақан Молдабеков сияқты т.б. ғалымдар Зядан қажы ағамыздың жазған құнды еңбектеріне өте жоғары баға беріп, пікірлерін білдірген. Соның ішінде, ағамыз ұлы шипагер Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының әлемде Шығыстың «екінші ибн Синасы» деп аталуына жол ашқан дара тұлға. Бұл дегеніміз ұлы еңбектің нәтижесінде жеткен жетістігі әлі де сан ғасырларға мұра болып қалатын қазақтың баға жетпес рухани байлығы.

Дегенмен, халықтық шипагерлік саласының қоржынына 23 кітап пен 30 – дан аса ән жазып қалдырған Зядан қажы ағамыз мұнымен де тоқталған емес. «Албан шежіресі», «Батыр баба Әлмерек» сияқты шежіре кітаптарына да атсалысып шежіре де жазды. Көптеген жазушылардың кітаптарына алғы сөз, пікір жазып беріп, жол бастаушы дана болып танылды.

Сондай-ақ, ғалымдық жан-дүниесі, көрегендік көзімен, жазушылықпен қоғамдық жұмысты ұштастыра білген еңбекқорлығы тағы бар. Атап  айтқанда, Қазақстан халық емшілерінің қауымдастығын құрды. «Шипагерлік баян» атты газеттің негізін қалады. «Шалкөде» атты баспа ашып кітап шығарумен де айналысты. 1991 жылдан бері қаншама конгрес-форум, конференциялардың өткізілуіне  тікелей басшылық жасады. Соның ішінде уақыт тауып ғылыми жұмыспен айналысты. Ерен еңбегі жанып, көптеген марапаттаулармен бірге, алтын орден, медальдарды да жеңіп алған атақ-даңқы да жетіп артылады. Сонда да, өзінің сабырлылық кейпін сақтаған ұлылық бейнесі, кісілік келбеті, оның көркем мінезділігін көрсетеді.

Сөзімді қорытындылай келгенде, Зядан қажы ағамыздың талғамы биік ұстаз екендігін әрдайым мақтан тұтамын. Өйткені, ағамыздың қолынан дәріс алған мықты шипагерлердің алды небір биік белестерді бағындырса, арты еліміздің түкпір-түкпірінде халыққа қалтқысыз қызмет жасап жүрген, ел абыройын арқалаған білікті шипагерлер. Сондықтан,желкілдеген кеменің желкенін желбіретіп, жетпіске келген Зядан қажы ағамыздың мерейтойына жанымнан шыққан жылы сөздің құдыретін тарту етемін. Ғұмыр жасы ұзақ, дені сау, даналық келбеті нұрлы болсын демекпін.

                          «Шипагерлік баян» газеті,  №7, 2014

Шагая в ногу со временем

Дуйсекеева Эльмира Шакировна

Академик, Почетный член АНЦК

г. Шымкент

Жизнь современного человека неразрывно связана с научно-техническим прогрессом, колоссальными информационными потоками и новыми технологиями. Ежедневно ученые совершают открытия в различных областях бытия. Современный мир – это мир скоростей, информации и коммуникаций. Вряд ли сегодня кто-то может представить свою жизнь без сотового телефона и «всемирной паутины», без You Tube, Whats App и Viber. Новые технологии вырастают как грибы после дождя. Без всего этого наша жизнь была бы менее комфортной, безопасной и эффективной. И, все-таки, новое - это хорошо забытое старое. Во всяком случае, это касается жизни и деятельности современного целителя и экстрасенса.

Эти реалии современности хорошо прослеживаются в жизнедеятельности Ассоциации народных целителей Казахстана, возглавляемой ученым-культурологом Академиком З. Кожалымовым.

Каков образ целителя в голове рядового обывателя? Скорее всего «многие представляют себе народного целителя эдаким сельским самородком без образования. Однако современные целители не так просты. Они посещают курсы повышения квалификации, проводят международные конгрессы, объединяются в ассоциации» (Анастасия Цирулик. «Целитель – целителю рознь». Справочник «Одаренные целители Казахстана» Алматы 2010, стр.15). Это объективная реальность. Целитель должен быть грамотным и образованным помимо того, что он обладает своим природным даром и наследием предков.

Так, 30 сентября 1991 года был создан оргкомитет для создания Ассоциации народных целителей Казахстана. С этого дня началась история Ассоциации (с историей Ассоциации можно ознакомиться на сайте Ассоциации и в справочниках, изданных под редакцией Академика З. Кожалымова). Деятельность Ассоциации регламентируется Уставом Ассоциации народных целителей Казахстана, принятом на первом Съезде народных целителей РК, прошедшем с 20 по 23 декабря 1991 года.

- С тех пор в уставе не изменилось ни одной буквы, - говорит в своем интервью газете «Мегаполис», № 30 (442) 6 понедельник, 10 августа 2009 г., Академик З. Кожалымов.

Деятельность Ассоциации направлена на повышение уровня профессионализма народных целителей, изучение феноменов целительства, а именно: при Ассоциации под руководством президента АНЦК З. Кожалымова и других специалистов создана школа повышения квалификации и знаний народных целителей по специальностям: народное целительство, биоэнергетика, космоэнергетика и духовное целительство, а так же включает в себя просветительскую работу среди населения. Так же под руководством ученного-исследователя З. Кожалымова работает научно-исследовательский центр по исследованию форм, методов и новых направлений народной медицины, космоэнергетики и духовного целительства.  Руководителями и членами Ассоциации было издано более 37 книг методического, исторического, духовно-воспитательного, научно-познавательного и монографического характера, написано более 600 статей научно-познавательного, духовно-оздоровительного и энциклопедического содержания. На республиканских и областных телевизионных каналах и по радио было проведено более 500 выступлений, посвященных народной медицине, природным, космическим и человеческим таинствам.

По инициативе членов Ассоциации в 2004 году в г. Алматы была создана Международная Ассоциация специалистов традиционной народной медицины, психологов и целителей, которую возглавляет сегодня ученый Академик З. Кожалымов. 

Под руководством  президента Ассоциации З. Кожалымова с 2007 года организована  Академия народной медицины и космоэнергетики для изучения научной основы народной медицины и индивидуальных способностей целителей.

Неоценима роль президента АНЦК З. Кожалымова в деятельности и жизни Ассоциации. Сам, являясь уникальнейшим человеком и специалистом-исследователем, З. Кожалымов – требовательный и справедливый руководитель и Учитель для  членов Ассоциации.  Он неустанно трудится над совершенствованием себя и на благо народа, требуя того же и от членов Ассоциации. Без личностного роста и саморазвития невозможна деятельность современного целителя.

С целью обмена опытом, повышения информированности членов Ассоциации проводятся ежегодно Международные конгрессы и  форумы, Республиканские конференции, издается газета «Шипагерлiк баян» (Трактат о целительстве).

Для меня было открытием знакомство с научным трудом исследователя З. Кожалымова по теме «Культурные истоки и лечебные традиции народного целительства»  (Целительская традиция и философия). В труде ученого всесторонне исследуется наследие Отейбойдака Тлеукабылулы (1388-1483гг). Здесь параллельно исследована культура народного целительства казахов и книга Отейбойдака Тлеукабылулы «Трактат о целительстве». Труд наполнен глубоким философским смыслом, а также теоретическими и практическими  методами и приемами, что делает его учебным пособием для специалистов в области народного целительства и учебником по истории народной медицины в различных учебных заведениях.

Кроме того, целители получают здесь признание своего нелегкого труда. А это немаловажный факт, потому что очень важно для каждого человека быть признанным. Уважаемый президент Ассоциации З. Кожалымов объединил всех одаренный людей Республики Казахстан и поднял их культуру знаний, духовность, патриотизм и милосердие, а так же он заложил научные основы народного целительства в истории народной медицины в Республике Казахстан.

Зядан кажы не только уважаемый президент Ассоциации, он является сегодня профессором, Академиком многих Академий, ученым-культурологом, Отейбойдаковедом, теологом, летописцем, специалистом по родословным книгам «Албан шежіре», энциклопедистом, поэтом-композитором и журналистом. В связи с семидесятилетним юбилеем уважаемого президента Ассоциации Зядана кажы, желаем ему крепкого здоровья, долгих лет жизни, семейного счастья и успехов в творческой деятельности!

Газета «Шипагерлік баян» №5, 2014.

ЕМШІЛІККЕ ЕҢБЕГІ СІҢГЕН

Ермұқанова Гүлпара,

ҚХЕҚ-ның Атырау облыстық

 филиалының директоры,

ҚР Құрметті кәсіби халық емшісі

Ғылыми-зерттеу жұмысымен түбегейлі шұғылдануға адамның тұтастай өмірі кететіні рас. Жаратушы бір Алланың құдіретімен адам ғылымның сан алуан түрлерін зерттеп, біліп, қажетіне пайдаланып, пайдасын көріп келе жатыр. Ал, барлық ғылым түрлерінің құпиясы ашық деп айта алмаспыз.

Емшілік – құпиясы шешіліп болмаған ғылым қатарына жатады.

Адам бойына табиғаттан берілетін өзгеше қасиет пен бөлек тылсым күшті әр адамның меңгеріп, ұстай алмасы  белгілі. «Тылсым күш» деп отырғанымыз – емшілік қасиет. Халқымызда осы емшілік қасиетті ұстанған адамдар қатары біршама болғанымен, оны зерттегендер аз.

Осы біздің уақытымызға дейін емшілік жөнінде түрлі жазба еңбектер жазылып келеді. Олардың құйылар жері біреу, ол – денсаулықты сақтау. Тарихта есімі қалған ұлы оқымысты Әбу Насыр әл-Фараби «Әлеуметтік-этикалық трактаттар» атты ғажайып еңбегінде былай деген екен: «...Жақсы мінез-құлық пен ақыл-күші біріккенде – одан өте үлкен адамшылық қасиеттер шығады. Адамның жетілуі – оның мінез-құлқының жетілуімен сайма-сай келсе, осы мінез-құлықты жетілдіретін әрекеттер оның өз денесін жетілдіру үшін жасайтын талпыныстарына ұқсайды. Ал адамның денесінің жетілуі – денсаулық!..». Ғұлама ғалымның бұл еңбегінің әрбір жолы ұлағат. Олай деуімізге себеп – денсаулықтағы сәл ғана кінәрат, болмашы ғана сызат адамның келешектегі өміріне үлкен кемістік әкелуі ғажап емес.

Міне, осы тұрғыдан келгенде Қазақстанда халық емшілерінің үнемі ауқымды жиындарда бас қосып отыруы – қуантарлық қадам. Егер терең сезініп ойласақ, қай салада да, «халықтық» деген атау – үлкен сезімді оятатын, тұтас сезімді жандандыратын жоғары мәртебе, тіпті ерекше күш-қуатты жетістікпен жалғастыратын кәсіби деңгей.

Расында, халық емшісі – ел арасындағы ұстаздықтың елшісі, еңсесі езілгендердің демеушісі, сүрінген жанның үлкен көмекшісі, ағартушы іспетті жан. Осы тұрғыдан алғанда, халық емшісі мен кәсіби дәрігерлер арасында ортақ ұғымдар молшылық.

Осындай асыл қасиеттерді бойына жинап, халқына қалтқысыз қызмет етіп жүрген азаматтардың бірі – Зиядан қажы Қожалымов. Әрине, бұл жерде оның ғылыми және кәсіби титулдарын тізбелеп жатуға да болады. Бірақ, оны артық санап, тек емшілік жолды ұстанып, адамдарға жақсылық жасауға ұмтылысын танытуға талап қылдық.

З.Қожалымов – өткен ғасырдың сонау 90-жылдардан бастап, жұртқа беймәлім «Қазақстан халық емшілері қауымдастығын» құру және оны басқарумен қатар, оның тарихын тереңінен зерттеу, бірізді жүйеге келтіру жұмыстарын қолға алған адам. Осы ширек ғасыр уақыт емші-көріпкелдердің басын қосып, ресми орындармен бірлескен түрде ауқымды іс-шараларды батыл әрі табандылықпен жүзеге асырып келеді.

Ол атқарған ең күрделі жұмыстардың бірі – республикалық халық емшілері қауымдастығында тек бойында табиғи дарын-қасиеті бар, қалыптасқан емшілерді ғана сараптаудан өткізіп, кәсіби орта жасақтады. Әрине, жүйелі жұмыстың одан әрі өрістеуі үшін сол ортаны тек қалыптастырып қою аз еді. Сондықтан, білімді әрі білікті шәкірттер тәрбиелеуге үндеді, сол жолды өзі салып көрсетті. Нәтижесінде қазір елімізде таза жолмен жүріп, халықтың денсаулығын дәстүрлі ғылыми медицинамен бірлесіп қорғауға атсалысып жүрген білікті кәсіби халық емшілері көбейді. Олар үшін халықтық емшіліктің методикалық, әдістемелі шарттары мен жүйелерін жасауға да біраз тер төгілуде.

Зиядан Қожалымовты емшілерді біріктіруші, жұмылдырушы деп білемін. Емшілердің емшілікке келгенше атқарған қызметтері сан алуан (мұғалім, есеп қызметкері, жүргізуші, еден жуушы, дәрігер, технолог, т.б.), сондықтан оларды басқару да оңай еместігі рас. Олармен ортақ тіл табысу арқылы межелі мақсатына жетіп келеді. Ал, мақсат біреу – халық емшілігін оң жолға қою.

Оның ерекше ұйымдастырушылық қасиеті жеке тоқталуды қажет етеді. Зиядан аға – жалғыз емес, ол өзіне орта құра білген адам.

Жыл сайын өткізіп жүрген ғылыми-тәжірибелік конференциялар, лекциялар оқу, баспаға материалдар шығарып, ағартушылық қызметті жоғары дәрежеде жүзеге асырып келеді. Емшілік қасиетті ғылыми тұрғыда зерттеп, оқулықтар жазған еңбегі – осы саланы реттеуге, бір жүйеге келтіруге қосқан үлесі. Барлық арқалылар бұл еңбектерді қолынан тастамай, күнделікті тәжірибеде қолданып жүреді.

Емшілік қауымдастығын 25 жыл басқару – күндіз күлкіден, түнде ұйқыдан қалу деген сөз емес пе?! Өз өмірін осы жол үшін арнаған мықты адам деп есептеймін.

Қазақстан халық емшілері қауымдастығының президенті, профессор З.Қожалымов халқымыздың көрнекті шипагер-ағартушысы Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының тарихи тұрғыда дәлелденіп, оның кеңестерінің күнделікті қолданысқа енуіне көп тер төгіп келеді. Өтейбойдақ атаның «Шипагерлік баян» атты еңбегіндегі бағыт-үлгілерді халық емшілерінің толық қолдануына ақыл-кеңесін үнемі айтып отырады. Сол арқылы емдеудің озық тәсілдерін бірлесе жинақтап, жалғастырушы әрекеттер қолға алына бастады.

Егер логикалық тұрғыдан алып қарасақ, медицина қызметкерлері сияқты, әрбір емшінің өзіндік емдеу «учаскесі», яғни бағыты болады. Бұл қасиет Жаратылыста солай жазылған болса керек. Емшінің қабілетіне қарай оның ем жүргізу бағдары белгіленеді.

Осы орайда Атырау облысында халық емшілігінің кең қанат жаюына сіңірген еңбегін атап көрсеткенді жөн көрдім. 1992 жылдың соңында сол кездегі Денсаулық сақтау министрлігі жанындағы кәсіби емшілер ғылыми орталығының бас директоры, медицина ғылымдарының кандидаты Т.Бекеновпен бірге облысқа арнайы келген З.Қожалымов қауымдастықтың облыстық филиалын құруға кеңес берді, ол жүзеге асты да. Еліміз бойынша қауымдастықтың 20-дан астам филиалдарының ішінде Атырау облыстық және Құлсары қалалық филиалдарының қызметі содан бері тұрақты қалыптасып, нәтижелі еңбек етіп келеді.

Менің пікірімше, З.Қожалымовтың негізгі мақсаты да, көздеген ой-арманы да өзіндік межеден шығып келеді.

Сонымен қатар, ол тарихы тереңде жатқан, әлемдік кеңістікке таралған жетістік – халықтық медицинаның ұлттық дәстүрін қалыптастыру, осы бағыттағы іс-әрекеттерді жандандыруға көп күш жұмсап келеді. Жыл сайын қауымдастықтың бастамасы және ұйымдастыруы нәтижесінде көршілес мемлекеттердің емшілерімен қарым-қатынас және серіктестікті орнықтыру мәселесі нығайып келеді. Осылайша, тәуелсіз Қазақстанның өсіп келе жатқан Халықаралық беделін халық емшілері тәжірибесі арқылы таратудың жолдарын үйлестіріп келеді. Демек өзгелердің Зиядан аға Қожалымовтан үйренері де мол.

Денсаулық сақтау саласымен үнемі өзара ынтымақтастықта болып, осы қызметтің әрі қарай жалғаса беретініне сенім мол.

Қашанда емші – елімен бірге. Адам жетілу үшін парызға деген сезімталдық пен сенімділікті иемдену керек. Сондықтан, халық емшісінің сенімі шынайы, шешімі тура да әділ, әр істе шыншылдық пен дұрыстық, құрметтеуге тұрарлық өмір сүруге ұмтылып, ойы түзу, ниеті ақ, пайымы тура болуы шарт. Олардың адамдық болмысы мен кәсіби беделі сонда ғана сатылай құралып, халқынан қолдау табады.

Біз Қазақстан халық емшілері қауымдастығының президенті, Қазақстан Республикасының Құрметті кәсіби халық емшісі, профессор Зиядан Қожалымовтың бойынан осындай қайраткерлік келбетті көреміз.

 «Шипагерлік баян» газеті, №4, 2014

АМАНАТТЫ ДӘРІПТЕУШІ

Жаханов Амангелді 

ҚР Жоғарғы білім беру ісінің құрметті азаматы,

Медицина ісінің үздігі,  ҚазМҰУ-нің профессоры

Алматы қаласы

Ата-бабаларымыздың дәстүрлі салтында «Аманатты» орындау парыз, халыққа қызмет ету міндет. Осындай үлкен істің басы-қасындағы зиялы азамат Зядан қажы Қожалымов.

Ғұлама Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы – ғұмырында ғылыми жұмыстарында өз ұрпағының соңында адамзатқа тиесілі пайдасы бар іс істеп оны өзінің жазу, сызбаларында нақтылы өзінің өсиет сөздерінде де денсаулықты сақтауға ғылыми теориялық жазбалар қалдырған, ғылыми түрде қазіргі біздің ұғымымызға енетін генетикалық ғылыми зерттеулердің теориялық негізін қалаған адам. Көптеген мәліметтер бойынша, өзінің іс-тәжірибесінде, өз ойына түйген ойларын ортаға салып «Шипагерлік баян» атты кітабының ой-пікірін жалғастырушы, осы кітап ілімін негізге алып, көпшілікке түсінік беруші зерттеуші ғалым Зядан Қожалымов. Жазған еңбектерінде кеңінен баяндап, қандай симпозиум, семинарларда көпшілік арасында жол салған адамдардың бірі ретінде Зядан Қожалымовты білеміз. Керек десеңіз Зәкең Құран сүрелерінің аяттарын да кең философиялық ой-тұжырымдарында келтіреді.

Осы жазбалардың негізінде маған да ой салып, Өтейбойдақ Тілеуқабылұлына арналған жиын Қазақ Ұлттық медицина университетінде ұйымдастырылып өткізген ғылыми-көпшілік конференциясында Зәкеңді де шақырып көп ой-толғамдарымен бөліскендері бар. Онда тек медицина ғылымына тән ұғымдар, медицинаның әр салаларына арналған жеке ғылымға негіз болатын, емдеуге арналған зерттеулер ғана емес, микробиология, иммуннология, вирусология, фармакология, фармакогнозия, терапия, анатомия, невропатология, генетика, физиология, фтизопульманалогия, психология, философия, әдебиет, фольклор, тіл танымы т.б. көптеген ғылым салаларына арналған зерттеулері, оның нәтижесін ары қарай жалғастыратын бағыттары көп ой салды. Тіпті «Шипагерлік баян» кітабы көп зерттеулерге арқау болды. Бұрынғы қазақ тілінен аударылған көп ұғымдар қайта қарастырылып жазылды. Үйлесімділігі сондай қазіргі медициналық терминдердің қайта жазылуына арқау болды.

Осы конференциядан соң, зерттеуші Зядан шамасы келгенше Өтейбойдақ Тіңлеуқабыл ғұламаның еңбегін зерттеп оған қор құруға ат салысты. Солардың бірі, емшілер қауымдастығы атынан «Шипагерлік баян» атты газет шығарды, оның редколлегия алқасын белгіледі. Білікті мамандарды сол газет төңірегіне тарта білді, топтастырды.

Зядан Қожалымов мырза, өзінің ұйымдастырушылық қабілетінің арқасында, өзінің парапсихолог маман ретінде, Республикалық емшілер қауымдастығында бірнеше жыл қатарынан әр облыста, әр аймақта семинарлар ұйымдастырды. Зядан бір еңбегінде:

«Емшілікке ширек ғасыр өмірімді арнадым,

Адалдықты сақтадым, бағытымнан таймадым.

Тәңірімнің тағдырының сынағында келемін,

Сеземін, ауыр жүкті көтермесін басқаның», – демей ме.

 Осы сөздің өзі Зяданның үлкен парасаттылығы емес пе. Зәкең бір сөзінде «Әр адамның өз тағдыры Жаратушының әмірімен пешенесіне жазылғаны жөнінде қасиетті Құран Кәрім аяттарында анық баяндалған. Күнделікті өмірдегі өзгерістер мен кездейсоқ құбылыстар дәл осы жеке тағдырнаманың нақтылы сипаты деуге болады, мен өзіме соны тағдырымның бағдарламасы сияқты сезінемін» – дейді. Зәкеңнің алғашқы сынақтан өтуінің өзі үлкен мәселе. Тегіннен тегін өзі ғана өткен жоқ, ол көптеген үлкен ғалымдар арасынан сыналып өтті. Оған Ресейде өткізген көптеген сынақтары дәлел. Осының бәрі «Өмірімнің тағдыры» атты кітабында жазылған. Осы кітапта келтіргендей «Шығыс медицинасы» фильмінде де басты ролді сомдағаны бар. Мұны мен бос сөз үшін келтіріп отырғаным жоқ, бұл дәлел, Зәкеңнің жұмыстарының тәжрибесінің нәтижесі.

Зәкең өз ой-толғамдарын, оқығанын, білгендері мен естігендерін, көрген іс-тәжрибемді толықтырып әлі де жазбаша түрде келтіремін деп отыр. Бұл да Зәкеңнің білгендігі, кейінгілерге ұлағат болсын деген ой-толғамы. Осыдан өз ұрпағым тәлім алса арманымның орындалғаны деп есептейді. Осындай үлкен зерттеулерге бастама бола білген Зядан Қожалымовтың арманы – берілген Аманатты орындау.

Заманымыздың дамуында шипагерлік ілімнің, бәрібір қандай жолы болса да, шын көңілмен, үлкен ыждаһаттықпен орындау зор еңбектің бағалауын да назардан тыс қалдырмау керек. Біз Зәкеңе сенеміз, құрмет тұтамыз. Еңбек түбі – зейнет екені анық.

Зядан Қожалымовтың жеке өз басындағы ұйымдастыру ерекшелігі ол басқаратын «Қазақстан халық емшілері қауымдастығының» қызметтерінің жетістігі нәтижесінде, Халықаралық рейтингі комитетінің үздіктер тізіміне ілінуі және осы ұйымның «Ұлттық сертификаты» мен алтын жалатылған «Сала көшбасшысы» медалімен марапатталуы дер едік. Өтейбойдақтанушы ғалым талғампаздығы, көркемдеуші, сазгер, ақындық Құдай берген көп қасиеттері әлі де көптеген ғажайып еңбектерді дүниеге әкелуіне мүмкіндік береді. Лайым осындай лайықты істердің басы қасында жүрсін.

 «Шипагерлік баян» газеті, №07, 2014